Sri Lanka, viên ngọc lấp lánh của Ấn Độ Dương, là một sự pha trộn độc đáo giữa vẻ đẹp thiên nhiên và văn hóa phong phú. Đất nước này không chỉ nổi tiếng với các bãi biển cát trắng và những khu rừng xanh mướt mà còn là điểm đến cho những ai đam mê khám phá lịch sử hấp dẫn và nền kinh tế đang phát triển. Hãy cùng yeudialy.edu.vn khám phá hành trình qua Sri Lanka, từ những di sản cổ kính đến những đổi mới hiện đại.
Giới thiệu tổng quan về Sri Lanka
Sri Lanka, quốc đảo xinh đẹp nằm tại phía nam bờ biển của Ấn Độ, được bao bọc bởi Ấn Độ Dương, là một điểm đến đầy quyến rũ với lịch sử phong phú và văn hóa đa dạng. Đất nước này cách đường xích đạo khoảng 880 km và có diện tích khoảng 65,610 km², là nhà của gần 22 triệu người.
Sri Lanka nổi tiếng với các di sản thế giới như thành phố cổ Sigiriya, các khu rừng mưa sinh học và những bãi biển tuyệt đẹp. Mục đích của bài viết này là khám phá sâu hơn về Sri Lanka, từ những di sản văn hóa, lịch sử cho đến các điểm du lịch nổi tiếng, qua đó mang lại cái nhìn toàn diện hơn về một trong những hòn đảo đặc biệt nhất châu Á.
Hãy cùng chúng tôi điểm qua những nét đặc sắc nhất của Sri Lanka, từ nền ẩm thực phong phú đến các lễ hội truyền thống rực rỡ sắc màu.
Lịch sử của Sri Lanka
Sau hơn một thế kỷ chịu sự thống trị của Anh quốc, Sri Lanka tuyên bố độc lập vào năm 1948 và chuyển sang hình thức cộng hòa vào năm 1972, đổi tên thành Sri Lanka. Tuy nhiên, hòa bình vẫn còn xa vời với quốc đảo này.
Vào năm 1972, nhóm nổi dậy Tamil Tigers khởi xướng một cuộc chiến tranh vũ trang kéo dài suốt 37 năm, khiến khoảng 100.000 người thiệt mạng. Trong số những hành động khủng bố đẫm máu của nhóm này, họ đã ám sát cựu Thủ tướng Ấn Độ Rajiv Gandhi vào năm 1991 và Tổng thống Sri Lanka Ranasinghe Premadasa vào năm 1993.
Cuộc chiến chỉ chấm dứt vào năm 2009 khi chính phủ Sri Lanka mở một chiến dịch quân sự quyết liệt, dẫn đến cái chết của Velupillai Prabhakaran, lãnh đạo của nhóm Tamil Tigers. Tuy nhiên, chiến dịch này sau đó đã nhận nhiều chỉ trích quốc tế do cáo buộc quân đội đã sát hại ít nhất 40.000 dân tộc Tamil. Đương kim Tổng thống Sri Lanka, Gotabhaya Rajapaksa, từng là một quan chức quốc phòng chủ chốt dưới thời anh trai ông, cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa, người hiện tại đang giữ chức Thủ tướng.
Đặc điểm địa lý và khí hậu
Địa hình Sri Lanka
Sri Lanka, với vị trí đặc biệt trên Ấn Độ Dương, được biết đến với địa hình đa dạng bao gồm dãy núi cao, thung lũng sâu và các bờ biển rộng lớn. Phần lớn dãy núi của Sri Lanka tập trung ở khu vực trung tâm của đảo, trong đó Pidurutalagala đứng đầu là núi cao nhất với độ cao 2,524 mét.
Đây là khu vực quan trọng, không chỉ về mặt tự nhiên mà còn về tôn giáo và văn hóa. Các sông lớn như Mahaweli và Kelani sở hữu nguồn nước dồi dào, chảy qua các đồng bằng màu mỡ, cung cấp nước tưới tiêu cho nông nghiệp và là nguồn nước sinh hoạt cho dân cư.
Khí hậu Sri Lanka
Khí hậu ở Sri Lanka được phân thành hai mùa chính do ảnh hưởng của gió mùa: Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 9 do gió mùa Tây Nam, và một mùa khô từ tháng 12 đến tháng 3 do gió mùa Đông Bắc. Sự thay đổi khí hậu này ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và nông nghiệp của người dân Sri Lanka.
Trong mùa mưa, các khu vực như núi trung tâm thường xuyên xảy ra lũ lụt, trong khi các khu vực như Jaffna ở phía bắc lại hứng chịu hạn hán trong mùa khô. Điều này yêu cầu người dân phải có những kế hoạch canh tác linh hoạt và áp dụng các biện pháp quản lý nước hiệu quả để đảm bảo sản xuất nông nghiệp bền vững qua các mùa.
Dân số của Sri Lanka
Sri Lanka, quốc đảo nằm trên Ấn Độ Dương, có dân số khoảng 21.9 triệu người theo ước tính của Liên Hiệp Quốc năm 2021. Dân số của quốc gia này đa dạng về sắc tộc, ngôn ngữ và tôn giáo. Sinhala là nhóm sắc tộc lớn nhất, chiếm khoảng 75% tổng dân số, trong khi người Tamil, cả Sri Lankan Tamil và Indian Tamil, chiếm khoảng 15.4%. Người Moor, gốc Arập, chiếm khoảng 9.3%, và các nhóm sắc tộc khác chiếm phần còn lại.
Phần lớn dân số tập trung ở các vùng ven biển, với Colombo là thành phố lớn nhất và là trung tâm kinh tế, văn hóa của đất nước. Đây cũng là nơi có mật độ dân số cao nhất. Sri Lanka có tỷ lệ sinh thấp và tỷ lệ tử vong thấp, với tuổi thọ trung bình khoảng 76.8 năm.
Quốc gia này đang trải qua quá trình đô thị hóa nhanh chóng với tỷ lệ dân số đô thị hiện nay là khoảng 18.3%. Nền giáo dục tốt cũng góp phần vào tỷ lệ biết đọc biết viết cao ở cả nam và nữ, lần lượt là 92.6% và 90.7%.
Tìm hiểu về văn hóa và xã hội
Truyền thống văn hóa
Sri Lanka, một đất nước với bản sắc văn hóa độc đáo, được biết đến với sự phong phú của các lễ hội, tập quán và nghệ thuật truyền thống. Lễ hội Vesak là một trong những sự kiện nổi bật nhất, nơi người dân thắp hàng ngàn ngọn đèn để kỷ niệm ngày sinh, thành đạo và nhập niết bàn của Đức Phật. Bên cạnh đó, nghệ thuật múa truyền thống Kandyan cũng góp phần làm phong phú thêm di sản văn hóa Sri Lanka với những điệu múa sôi động và trang phục lộng lẫy.
Về mặt ẩm thực, Sri Lanka sở hữu những món ăn đậm đà hương vị như cơm curry, hoppers (bánh gạo dạng chén), và kottu roti, món ăn phổ biến với cách chế biến độc đáo bằng cách xắt nhỏ bánh roti và trộn với rau, trứng, và thịt.
Ngôn ngữ và tôn giáo
Ngôn ngữ và tôn giáo tại Sri Lanka cũng thể hiện sự đa dạng văn hóa đáng kể. Sinhala và Tamil là hai ngôn ngữ chính thức, phản ánh sự phong phú của các nhóm sắc tộc trong quốc gia này. Về tôn giáo, Phật giáo chiếm ưu thế với khoảng 70% dân số theo đạo này, trong khi Hindu, Hồi giáo và Cơ đốc giáo cũng có mặt rộng rãi, mỗi tôn giáo này không chỉ đóng góp vào nền văn hóa đa dạng mà còn ảnh hưởng tới các phong tục và lễ hội của đất nước. Những sự đa dạng này không chỉ làm phong phú cho xã hội Sri Lanka mà còn thúc đẩy sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng khác nhau.
Nền kinh tế ở Sri Lanka
Kinh tế Sri Lanka đã chứng kiến nhiều thăng trầm, đặc biệt là sau khi hòa bình được thiết lập. Du lịch, một ngành kinh tế mũi nhọn, đã đóng góp đáng kể 12% vào GDP quốc gia, với doanh thu trung bình hàng năm từ ngành này là 178 triệu USD trong khoảng thời gian 2009-2021, và đạt đỉnh 475 triệu USD vào tháng 12 năm 2018.
Bên cạnh đó, chè là một trong những sản phẩm xuất khẩu chủ lực, giúp Sri Lanka trở thành quốc gia xuất khẩu chè lớn nhất thế giới vào năm 1995, chiếm 23% thị phần toàn cầu và mang về 1,3 tỷ USD trong năm 2021.
Vào đầu những năm 2000, Sri Lanka mở rộng phát triển trong các ngành công nghiệp như chế biến thực phẩm, dệt may, và viễn thông, đẩy mạnh xuất khẩu và thu hút nguồn ngoại tệ từ kiều hối. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 2019, một loạt vụ tấn công khủng bố nghiêm trọng đã xảy ra, gây thiệt hại nặng nề cho ngành du lịch, vốn là nguồn thu chính của đất nước.
Không lâu sau đó, đại dịch Covid-19 đã làm trầm trọng thêm tình hình, khiến cho nguồn thu ngoại tệ chủ yếu của đảo quốc cạn kiệt, góp phần đẩy nền kinh tế vào tình trạng khủng hoảng nợ nần. Trước thực trạng này, Sri Lanka đã phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lương thực, nhiên liệu và các mặt hàng thiết yếu khác do khó khăn trong việc nhập khẩu.
Nợ nước ngoài của quốc đảo vào khoảng 51 tỷ USD, với các chủ nợ chính bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Ngân hàng Phát triển châu Á. Tình hình đã trở nên cấp bách khi chính phủ phải vật lộn để quản lý các khoản nợ, dẫn đến những biểu tình rộng khắp yêu cầu cải cách và sự từ chức của các nhà lãnh đạo. Từ một thiên đường du lịch, Sri Lanka đã bước vào một giai đoạn đầy khó khăn, đòi hỏi sự can thiệp quyết liệt và hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế để phục hồi và ổn định.
Tình hình chính trị của Sri Lanka
Sri Lanka là một quốc đảo dân chủ, với hệ thống chính trị tổng thống nghị viện. Tổng thống Sri Lanka, hiện nay là Gotabaya Rajapaksa, đóng vai trò là nguyên thủ quốc gia cũng như chính phủ, và là tổng tư lệnh quân đội. Quốc hội Sri Lanka, cơ quan lập pháp của quốc gia, được bầu qua hệ thống bầu cử tỷ lệ tổng hợp, có 225 thành viên.
Sri Lanka đã trải qua nhiều thay đổi chính trị đáng kể trong những thập kỷ qua, bao gồm cuộc nội chiến kéo dài từ năm 1983 đến 2009 giữa chính phủ và các nhóm vũ trang Tamil Tigers. Cuộc nội chiến kết thúc đã mở ra một giai đoạn hòa bình tuy nhiên, nước này vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức như tình trạng bất ổn chính trị, những cuộc biểu tình và các vấn đề về nhân quyền.
Gần đây, Sri Lanka cũng đã trải qua một số khủng hoảng chính trị và kinh tế nghiêm trọng, bao gồm các cuộc biểu tình quy mô lớn vào năm 2019 và 2022, yêu cầu cải cách và trách nhiệm giải trình hơn từ các lãnh đạo của quốc gia. Tình hình chính trị hiện tại vẫn đang tiếp tục phát triển và cần được theo dõi chặt chẽ.
Các điểm đến nổi tiếng ở Sri Lanka
Sri Lanka là một hòn đảo quốc gia ở Nam Á, nổi tiếng với những bãi biển tuyệt đẹp, di tích lịch sử phong phú và văn hóa đa dạng. Dưới đây là một số điểm đến nổi tiếng ở Sri Lanka mà bạn không nên bỏ qua:
Sigiriya: Sigiriya là một pháo đài đá cổ nằm trên đỉnh một ngọn núi lửa đã tắt. Pháo đài được xây dựng vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên và là một trong những điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng nhất của Sri Lanka. Du khách có thể leo lên đỉnh pháo đài để ngắm nhìn quang cảnh ngoạn mục xung quanh.
Anuradhapura: Anuradhapura là một thành phố cổ từng là thủ đô của Sri Lanka trong hơn 1.300 năm. Thành phố là nơi có nhiều tàn tích lịch sử ấn tượng, bao gồm các ngôi đền, cung điện và tu viện. Du khách có thể khám phá những tàn tích này bằng xe đạp hoặc xe ngựa.
Polonnaruwa: Polonnaruwa là một thành phố cổ khác từng là thủ đô của Sri Lanka. Thành phố là nơi có nhiều tàn tích lịch sử, bao gồm Gal Vihare, một ngôi đền hang động chứa các bức tượng Phật bằng đá. Du khách có thể khám phá những tàn tích này bằng xe đạp hoặc xe ngựa.
Kandy: Kandy là một thành phố lớn nằm ở trung tâm của Sri Lanka. Thành phố là nơi có đền Răng Phật, một trong những địa điểm linh thiêng nhất của Phật giáo. Du khách cũng có thể tham quan Vườn Bách thảo Hoàng gia, một khu vườn rộng lớn với nhiều loại cây và hoa khác nhau.
Nuwara Eliya: Nuwara Eliya là một thị trấn đồi núi nằm ở vùng cao nguyên trung tâm của Sri Lanka. Thị trấn được biết đến với khí hậu mát mẻ và cảnh quan tuyệt đẹp. Du khách có thể đi bộ đường dài hoặc đi xe đạp trong vùng nông thôn xung quanh, hoặc tham quan một trong nhiều đồn điền trà của khu vực.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có thêm cái nhìn sâu sắc về Sri Lanka – quốc đảo với sự đa dạng văn hóa và phong phú lịch sử. Sri Lanka không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn mà còn là nơi gặp gỡ của nhiều nền văn hóa và lịch sử lâu đời. Để khám phá thêm, hãy luôn theo dõi yeudialy.edu.vn, nơi cập nhật liên tục các thông tin, câu chuyện từ khắp nơi trên thế giới.
